A - Z

Glosariusz

W naszym glosariuszu staraliśmy się krótko i zwięźle zebrać dla Państwa najważniejsze pojęcia związane z tematem „Zakładanie działalności gospodarczej w Niemczech” oraz „Samozatrudnienie w Niemczech”. Wpisz szukany termin w polu wyszukiwania lub „kliknij” w polu wyszukiwania, a wymienione terminy pojawią się w kolejności alfabetycznej. Jeśli jakiś termin nie został wymieniony, napisz do nas, a my jak najszybciej przekażemy Ci informację zwrotną i rozszerzymy nasz słownik.

Absolwenci szkół wyższych

Absolwenci szkoły wyższej pomyślnie ukończyli studia na uniwersytecie lub szkole wyższej.

Analiza konkurencji

Celem analizy konkurencji jest ocena wyników działalności gospodarczej firm na ograniczonym rynku. Przeprowadzając analizę, należy zidentyfikować mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia konkurencji i własnej firmy. W oparciu o wyniki można porównać swoją firmę z firmami konkurencyjnymi i określić najlepszą strategię dla swojej firmy.

Analiza miejsca prowadzenia działalności

Analiza miejsca prowadzenia działalności obejmuje zbadanie, ocenę i wybór odpowiedniej lokalizacji dla Twojej firmy. Nie należy lekceważyć znaczenia, jaki ma dobry wybór lokalizacji firmy, ponieważ w zależności od czynników specyficznych dla danej działalności, może on mieć wpływ na sukces firmy. Wpływ ten nie jest jednakowy dla każdego przedsięwzięcia i różni się w zależności od firmy. Kryteria, jakimi należy się kierować przy podejmowaniu decyzji, będą więc zależały od branży, potencjalnych klientów i innych czynników.

Do kryteriów tych należą na przykład:

  • Czy musisz posiadać sklep?
  • Kto będzie kupować u Ciebie i czy musisz mieć stałych klientów?
  • Czy Twoi klienci będą mogli łatwo dotrzeć do Twojego sklepu i czy jest wystarczająco dużo miejsc parkingowych?
  • Gdzie będziesz mieć sieci społecznościowe, które mogą być ważne dla Twojej działalności?
  • Jaka jest wysokość czynszu?
  • Czy w miejscu prowadzenia działalności działa konkurencja?

Beneficjent świadczeń

Beneficjentem świadczeń jest osoba otrzymująca od państwa świadczenia socjalne na pokrycie kosztów utrzymania. Może to mieć różne przyczyny. Należą do nich:

  • bezrobocie;
  • zakaz wykonywania pracy zarobkowej;
  • własne dochody niewystarczające do pokrycia kosztów utrzymania;
  • zbyt wysoki czynsz.

W tym kontekście świadczeniami są na przykład:

  • zasiłek dla bezrobotnych;
  • zasiłek dla bezrobotnych II;
  • świadczenia na podstawie Ustawy o świadczeniach dla osób ubiegających się o azyl (Asylbewerberleistungsgesetz);
  • zasiłek mieszkaniowy;
  • dodatek na dzieci.

Bezrobocie

Bezrobocie oznacza, że nie posiada się pracy za wynagrodzeniem. Jednak nie wszyscy dorośli ludzie niewykonujący pracy zarobkowej są osobami bezrobotnymi. Osobami bezrobotnymi nie są np. uczniowie i studenci, kobiety i mężczyźni zajmujący się wychowaniem dzieci oraz emeryci i renciści.

Biznesplan

Biznesplan – nazywany również planem działalności, planem biznesowym, koncepcją działalności lub koncepcją biznesową – jest pisemnym opracowaniem pomysłu, od którego chcesz rozpocząć własną działalność. Opisujesz w nim, w jaki sposób chcesz wdrożyć swój pomysł w życie i co chcesz osiągnąć po założeniu swojej firmy. Oprócz opisu swojego pomysłu przedstawiasz planowany poziom przychodów i wydatków.

W biznesplanie powinny się przykładowo znaleźć następujące treści:

  • Kim jesteś i dlaczego chcesz rozpocząć własną działalność gospodarczą.
  • Na czym polega Twój pomysł i gdzie będzie mieścić się siedziba firmy.
  • Dlaczego Twój pomysł jest dobry.
  • W jaki sposób będziesz zarabiać, prowadząc swoją firmę.
  • W jaki sposób sfinansujesz swoje przedsięwzięcie. W tym celu musisz przedstawić wyliczenia.
  • Kim są Twoi klienci.
  • Jak będziesz realizować działania marketingowe i reklamowe.
  • Dlaczego jesteś lepszy(-a) od konkurencji.
  • Musisz przeprowadzić dokładne obliczenia. Wyliczasz w nich: kapitał obrotowy, finansowanie, potrzeby własne, planowanie kosztów, prognozę rentowności oraz plan wypłacalności. 

Decyzja zatwierdzająca

W przypadku złożenia wniosku do organu publicznego (np. Urzędu Pośrednictwa Pracy lub Urzędu Pracy) otrzymuje się odpowiedź na piśmie. W języku urzędowym ta pisemna odpowiedź nosi nazwę „decyzji“. Jeżeli odpowiedź jest pozytywna, mamy do czynienia z decyzją zatwierdzającą, zaś jeśli jest odmowna – z decyzją odmowną.

Dodatek do wynagrodzenia

Zatrudniając pracownika w swojej firmie, musisz jako pracodawca wypłacać mu pieniądze, czyli wynagrodzenie. Niektórym osobom trudniej jest znaleźć pracę, na przykład osobom, które przez długi czas były bezrobotne lub długo były na zwolnieniu chorobowym. Jeżeli zatrudnisz taką osobę, możesz ubiegać się o dodatek do wynagrodzenia w swoim Urzędzie Pracy lub Urzędzie Pośrednictwa Pracy.

Dokument pobytowy

Zezwolenie na pobyt to szczególny tytuł pobytowy, który otrzymuje się w określonym celu, np. w celu kształcenia (§§ 16-17 AufenthG), w celu wykonywania pracy zarobkowej (w tym samozatrudnienia w Niemczech (§§ 18-21 AufenthG), w celu pobytu ze względów prawa międzynarodowego, humanitarnych lub politycznych (§§ 22-26, 104a, 104b AufenthG) lub w celu pobytu ze względów rodzinnych (§§ 27-36a AufenthG). Każde zezwolenie na pobyt musi spełniać własne wymagania, które są opisane w ustawie o pobycie. Zezwolenie na pobyt, które zawsze jest ograniczone czasowo, można przedłużyć. Nadal jednak należy spełnić warunki wstępne, które były wymagane przy pierwszym wniosku, a także mogły zostać dodane kolejne obowiązki - np. udział w kursie integracyjnym. Jeśli posiadasz zezwolenie na pobyt w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, to z reguły najwcześniej po trzech latach (handel) lub pięciu latach (wolny zawód) możesz ubiegać się o tytuł stałego pobytu (zezwolenie na osiedlenie się, pobyt stały UE).

Dokument pobytowy

Osoby, które nie pochodzą z kraju członkowskiego UE, Islandii, Liechtensteinu, Norwegii lub Szwajcarii, potrzebują zasadniczo tytułu pobytowego, aby wjechać i przebywać na terenie Niemiec. Istnieje siedem różnych tytułów pobytowych: zezwolenie na pobyt, niebieska karta UE, karta ICT, mobilna karta ICT, zezwolenie na stały pobyt w UE, zezwolenie na osiedlenie się i wiza. O ile zezwolenie na pobyt, błękitna karta UE, karta ICT, karta Mobiler-ICT oraz wiza mają ograniczony okres ważności, o tyle zezwolenie na osiedlenie się i zezwolenie na pobyt stały - UE są bezterminowe. Przed wjazdem do Niemiec należy złożyć wniosek o wizę krajową w niemieckiej misji za granicą. Aby otrzymać wizę, należy spełnić wymagania niezbędne do uzyskania tytułu pobytowego, który chcemy uzyskać.

Doradztwo

Jeżeli zdecydowałeś(-łaś) się na rozpoczęcie własnej działalności, pomocne może okazać się doradztwo w zakresie założenia działalności (Gründungsberatung). W ramach doradztwa dotyczącego zakładania działalności gospodarczej otrzymuje się ważne informacje i niezbędną wiedzę, pomocne na etapie zakładania działalności.

 

Przegląd punktów usług doradczych w Niemczech można znaleźć tutaj.

Dotacja na założenie działalności gospodarczej

Osoby bezrobotne zainteresowane założeniem własnej działalności gospodarczej, pobierające zasiłek dla bezrobotnych, mogą uzyskać pomoc od Federalnego Urzędu Pracy w postaci dotacji na założenie działalności gospodarczej. Dotacja na założenie działalności gospodarczej przyznawana jest początkowo na 6 miesięcy jako dodatek do zasiłku dla bezrobotnych w wysokości 300 euro. Następnie można otrzymywać 300 euro przez kolejne 9 miesięcy, jeżeli wykaże się, że prowadzi się działalność w pełnym wymiarze godzin. Wstępne warunki, jakie należy spełnić w celu otrzymania dotacji:

  • bycie osobą samozatrudnioną w pełnym wymiarze godzin, co kończy okres bezrobocia;
  • bycie nadal osobą uprawnioną do pobierania zasiłku dla bezrobotnych przez co najmniej 150 dni oraz
  • otrzymanie opinii placówki eksperckiej potwierdzającej, że Twój model działalności i osobiste predyspozycje umożliwiają Ci założenie własnej firmy i osiągnięcie trwałego sukcesu w ramach prowadzenia własnej działalności. W tym celu szczególnie ważne jest stworzenie solidnego biznesplanu.

Ważne: Nie istnieją żadne uprawnienia do otrzymania dotacji i najlepiej jest jak najwcześniej zasięgnąć porady.

Dotacje/dotacja

Dotacja jest świadczeniem pieniężnym (wypłacanym przez państwo lub gminę), które przyznaje się w celu umożliwienia sfinansowania określonej rzeczy. Dotacji nie trzeba zwracać.

Działalność bez stałej siedziby

Samodzielna działalność gospodarcza należy do działalności bez stałej siedziby pod następującymi warunkami:

  • Własna działalność jest prowadzona poza placówką firmy, na przykład lokalem przedsiębiorstwa lub też przedsiębiorca bez własnej siedziby w ogóle nie posiada placówki firmy. Placówka firmy została zdefiniowana w § 4 ustępie 3 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
  • Przedsiębiorcy bez własnej siedziby wyszukują sobie klientów i u nich oferują swoje usługi lub towary, a nie odwrotnie.

W celu wykonywania działalności bez własnej siedziby na terenie Niemiec należy złożyć w Urzędzie ds. Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego (Ordnungsamt) wniosek o wydanie pozwolenia na prowadzenie działalności (Reisegewerbekarte). Z reguły pozwolenie na prowadzenie działalności jest ważne na terenie całych Niemiec. Zakres pozwolenia na prowadzenie działalności może być jednak ograniczony, może być ono wydawane na ograniczony czas i może podlegać określonym warunkom. Podczas gdy niektóre rodzaje działalności są zwolnione z obowiązku uzyskania pozwolenia na prowadzenie działalności, inne rodzaje działalności nie mogą być wykonywane w ramach działalności bez własnej siedziby. W zakładce 'Do pobrania' znajduje się zestawienie takich rodzajów działalności.

Działalność gospodarcza / działalność techniczno-handlowa

Działalnością gospodarczą jest w Niemczech niemal każdy typ samodzielnej działalności pozwalający na zarabianie pieniędzy. Jest to działalność ze stałym miejscem jej prowadzenia (stehendes Gewerbe) w przeciwieństwie do działalności bez stałej siedziby (Reisegewerbe). Wyjątkiem są osoby pracujące na własny rachunek w wolnych zawodach lub wykonujące pracę w rolnictwie i leśnictwie – nie prowadzą one działalności gospodarczej jako takiej. W Niemczech istnieje swoboda wykonywania działalności gospodarczej. Oznacza to, że teoretycznie każda osoba może wykonywać działalność gospodarczą. W praktyce zaś ta swoboda wykonywania działalności gospodarczej nie jest nieograniczona, gdyż w przypadku niektórych typów działalności muszą być spełnione określone warunki.

Przykładami działalności gospodarczej są:

  • sklepy spożywcze lub bary;
  • zakłady rzemieślnicze, np. zakład stolarski lub krawiecki;
  • zakłady usługowe, np. salony fryzjerskie, przedsiębiorstwa transportowe lub agenci ubezpieczeniowi.

Ważne: Musisz zarejestrować działalność gospodarczą w Urzędzie ds. Działalności Gospodarczej. Otrzymasz tam zaświadczenie o zarejestrowaniu działalności gospodarczej (Gewerbeschein), potwierdzające rejestrację działalności. Ponadto musisz uiszczać podatki od działalności gospodarczej, czyli Gewerbesteuern.

Ekspertyza dotycząca obrotów i rentowności

Ekspertyza dotycząca obrotów i rentowności jest potrzebna, jeżeli chcesz ubiegać się o fundusze na rozpoczęcie działalności. Aby otrzymać dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub subwencję socjalną na start w przypadku zakładania działalności gospodarczej przez bezrobotnych, potrzebujesz pozytywnej opinii placówki eksperckiej: ekspertyzy dotyczącej obrotów i rentowności. Jak sama nazwa wskazuje, ekspertyza dotycząca obrotów i rentowności mówi o rentowności Twojego przedsięwzięcia. Ekspertyzę dotyczącą obrotów i rentowności otrzymasz w ośrodku eksperckim (fachkundige Stelle). Najważniejszym dokumentem, którego potrzebujesz, jest biznesplan.

Do ośrodków eksperckich zaliczają się na przykład:

  • izby przemysłowe i handlowe;
  • izby rzemieślnicze;
  • izby dla specjalnych zawodów, jak np. Izba Architektów lub Lekarska;
  • stowarzyszenia zawodowe: np. dla wolnych zawodów;
  • banki lub kasy oszczędnościowe;
  • doradcy podatkowi;
  • biegli rewidenci;
  • doradcy prawni dla biznesu;
  • firmy konsultingowe;
  • stowarzyszenia osób rozpoczynających działalność gospodarczą.

Ważne: Opinia ekspercka w większości jest płatna i kosztuje ok. 50-150 euro.

Europejski Obszar Gospodarczy

Europejski Obszar Gospodarczy (EOG) to wspólna strefa wolnego handlu państw Unii Europejskiej oraz Norwegii, Liechtensteinu i Islandii.

Ewidencja przebiegu pojazdu

Jako osoba prowadząca własną działalność musisz prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, jeżeli samochód jest używany także do celów prywatnych. W ewidencji przebiegu pojazdu wpisuje się wszystkie przejazdy firmowe i prywatne wykonane przy użyciu pojazdu. W przypadku podróży służbowych należy podać następujące informacje:

  • miejsce rozpoczęcia i zakończenia podróży;
  • datę;
  • przyczynę podróży (np. który klient został odwiedzony);
  • kierowcę pojazdu;
  • stan licznika pojazdu na początku i na końcu podróży;
  • objazdy wraz z ich uzasadnieniem.

W przypadku podróży prywatnych podaje się tylko stan licznika przed podróżą i po niej. Ewidencja przebiegu pojazdu służy jako dowód w zeznaniach podatkowych, ponieważ wpisuje się w niej, kiedy samochód firmowy był używany do prowadzenia działalności gospodarczej. Wynika to z faktu, że tylko podróże służbowe są rejestrowane jako koszty prowadzenia działalności i mogą być odliczane od dochodu. Używanie pojazdu do celów prywatnych jest zaś świadczeniem niepieniężnym, uznawanym za przychód z działalności gospodarczej.

Federalna Kasa Ubezpieczeń

Bundesknappschaft jest odpowiedzialna za zarządzanie pracami w niskim wymiarze godzin (Minijob) w Niemczech i pobiera wszystkie składki od firm dla osób zatrudnionych w najniższym wymiarze czasu pracy.

Fikcyjne samozatrudnienie

Fikcyjne samozatrudnienie oznacza, że prowadzi się działalność gospodarczą tylko na pozór, czyli tak naprawdę nie pracuje się samodzielnie. Nie są wtedy spełnione wszystkie kryteria samodzielnej działalności gospodarczej.

Osoby prowadzące samodzielną działalność gospodarczą są (i) niezwiązane poleceniami co do miejsca, czasu i przedmiotu pracy, (ii) mają stałe zlecenia od kilku klientów i (iii) posiadają własną organizację gospodarczą, tzn. biorą na siebie np. ryzyko przedsiębiorcy lub samodzielnego pojawienia się na rynku.

Jeżeli te wymagania i zasady nie są spełnione, mówi się o „fikcyjnym samozatrudnieniu“. Osoby fikcyjnie samozatrudnione pracują czasami na przykład tylko dla jednego pracodawcy.

Ważne: Fikcyjne samozatrudnienie jest w Niemczech zabronione i karalne – przy czym karze podlega zarówno fikcyjnie samozatrudniona osoba, jak i jej pracodawca.

Formalności związane z rejestracją

Jeżeli chcesz pracować na własny rachunek, musisz uprzednio zarejestrować się w odpowiedniej instytucji, urzędzie, organie lub izbie. To, do kogo należy się zwrócić i jakich przepisów i reguł przestrzegać, zależy od wybranego zawodu i firmy: lekarze muszą zarejestrować się w Izbie Lekarskiej, przedsiębiorcy w Urzędzie ds. Działalności Gospodarczej, a osoby wykonujące wolny zawód w Urzędzie Skarbowym. Czasami wymagane są również specjalne kwalifikacje, dopuszczenia lub zezwolenia. Wszystkie te wymagania określa się mianem formalności związanych z rejestracją.

Formy prawne

Decyzja o wyborze formy prawnej ma konsekwencje osobiste, finansowe, podatkowe i prawne zarówno dla Ciebie, jak i Twojej firmy. Ponieważ każda forma prawna ma swoje wady i zalety, to od firmy zależy, która forma prawna będzie najbardziej odpowiednia. Poniższe pytania mogą pomóc Ci w podjęciu decyzji, która forma prawna jest odpowiednia dla Twojej firmy:

  • Czy chcesz założyć firmę sam(a) czy wraz z innymi osobami?
  • Kto ma kierować przedsiębiorstwem?
  • Jakim kapitałem własnym dysponujesz?
  • Czy Twoje przedsięwzięcie jest związane z wysokim ryzykiem?
  • Czy odpowiedzialność osobista ma być ograniczona?
  • Czy chcesz, żeby przy zakładaniu spółki było jak najmniej formalności?
  • Czy firma powinna mieć dużą wiarygodność kredytową?
  • Czy firma musi być wpisana do rejestru handlowego?
  • Czy chcesz skorzystać z możliwości wpisu do rejestru handlowego?

Możesz zapoznać się z formami prawnymi tutaj.

Grupa zakupowa

Grupa zakupowa to dobrowolne stowarzyszenie kilku przedsiębiorstw założone w celu wspólnego zakupu towarów i dzięki temu skorzystania z rabatów/ lepszych warunków zakupu wynikających z zakupów hurtowych.

Izba rzemieślnicza

Izba rzemieślnicza jest instytucją zrzeszającą rzemieślników. Wspiera ona interesy rzemieślników, oferuje doradztwo technologiczne i handlowe oraz liczne usługi pomocnicze dla rzemieślników we wszystkich sytuacjach gospodarczych. Tworząc zakład rzemieślniczy, należy zarejestrować firmę w izbie rzemieślniczej. Lista wszystkich izb rzemieślniczych w Niemczech znajduje się pod adresem: www.handwerkskammer.de.

Kapitał

Termin kapitał jest różnie interpretowany w zależności od nauki, ma on także różne konotacje w zależności od naukowca. W języku potocznym pod pojęciem kapitału rozumie się aktywa pieniężne i/lub materialne, które dana osoba posiada.

Kapitał obcy

Przedsiębiorcy potrzebują (zazwyczaj) dodatkowego kapitału na sfinansowanie swojego projektu rozpoczęcia działalności, czyli kapitału obcego. W przeciwieństwie do kapitału własnego kapitał obcy jest formą finansowania, w której środki są udostępniane tylko na pewien okres. Za udostępnienie kapitału udostępniające go instytucje i osoby otrzymują zazwyczaj oprocentowanie i żądają jego spłaty po uzgodnionym czasie.

Kredyt oraz pożyczka z banku lub wsparcie finansowe od państwa, krajów związkowych bądź miasta to przykłady kapitału zewnętrznego. Także pieniądze, które pożyczasz od przyjaciela lub krewnego wchodzą w zakres tego pojęcia.

Kapitał własny

Kapitał własny to kapitał należący do właściciela lub wspólników przedsiębiorstwa. Kapitał własny jest potrzebny w celu sfinansowania inwestycji początkowych przy zakładaniu firmy. Pojęcie kapitału własnego oprócz pieniędzy może obejmować również przedmioty. I tak np. komputer, który jest Twoją własnością i jest Ci potrzebny do prowadzenia działalności gospodarczej, jest częścią Twojego kapitału własnego.

Konkurencja

Konkurencja to inne firmy oferujące taki sam lub podobny zakres usług jak Ty.

Koszty obsługi transakcji pieniężnych

Koszty obsługi transakcji pieniężnych to koszty naliczane przez Twój bank lub inne osoby w ramach przetwarzania płatności i finansowania pewnych usług, które nie są odsetkami. Należą do nich np. opłaty za prowadzenie konta, prowizje, opłaty rezerwacyjne, opłaty za obsługę kredytu itp.

Koszty osobowe

Koszty osobowe to wszystkie koszty ponoszone przez pracodawcę w związku z zatrudnianiem pracowników. Należą do nich na przykład płace i wynagrodzenia, coroczne płatności specjalne lub składki na ubezpieczenie społeczne.

Koszty pojazdów

Pojazd przedsiębiorcy może należeć do majątku przedsiębiorstwa albo do majątku prywatnego. Jeśli pojazd jest częścią majątku firmy, koszty można odliczyć od podatku jako koszty działalności operacyjnej. Jeżeli pojazd jest również wykorzystywany do celów prywatnych, udział prywatny musi być określony szacunkowo, poprzez ewidencję przebiegu pojazdu lub zasadę 1%. Jeżeli pojazd należy do majątku prywatnego, jego koszty nie podlegają odliczeniu. Można jednak ubiegać się o dopłatę do dojazdów do pracy w wysokości 0,30 euro za każdy przejechany kilometr, którą można odliczać jako koszt prowadzenia działalności.

Koszty rozpoczęcia działalności

Jeżeli chcesz rozpocząć działalność, w większości przypadków nie da się tego zrobić od razu. Mogą być do tego potrzebne specjalne zezwolenia, zgody lub zgłoszenia do organów administracyjnych bądź urzędów i zazwyczaj trzeba za nie zapłacić.

Przykład: Zamierzasz otworzyć sklep. Musisz w tym celu najpierw zarejestrować działalność gospodarczą. Rejestracja ta jest związana z koniecznością poniesienia kosztów. Jeżeli chcesz zarejestrować swój sklep w rejestrze handlowym, wymagane jest poświadczenie notarialne. Poza tym za rejestrację w rejestrze handlowym uiszcza się opłaty sądowe.

Koszty zakupu

Koszty zakupu to koszty, jakie powstają przy zakupie składników majątku. Zaliczają się do nich na przykład koszty zakupu rzeczy, koszty transportu oraz montażu.

Kraje należące do Unii Europejskiej

Są to kraje członkowskie Unii Europejskiej (UE). Do Unii Europejskiej należy obecnie (w czerwcu 2021 r.) 27 krajów: Belgia, Bułgaria, Dania, Niemcy, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Irlandia, Włochy, Chorwacja, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Holandia, Austria, Polska, Portugalia, Rumunia, Szwecja, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Czechy, Węgry i Cypr.

Kraje spoza Unii Europejskiej

Są to kraje nienależące do Unii Europejskiej.

Księgowość

W ramach księgowości rejestruje się wszystkie transakcje gospodarcze (przychody i wydatki) występujące w firmie w porządku chronologicznym i rzeczowym na podstawie dowodów księgowych (faktura, paragon lub rachunek). Do transakcji gospodarczych zalicza się na przykład: (i) zakup materiałów, (ii) zużycie surowców, (iii) wypłatę wynagrodzeń, (iv) sprzedaż produktów gotowych i wiele innych. Księgowość jest więc dokumentacją sytuacji finansowej Twojego przedsiębiorstwa i dlatego stanowi ważne źródło informacji np. w celu obliczenia zysków.

Lokal firmowy

Lokal firmowy to własny lokal, w którym produkuje się towary lub świadczy usługi.

Marketing

Pod pojęciem marketingu rozumie się wszystkie działania firmy, które wspierają sprzedaż: od obsługi klienta, poprzez reklamę (np. ulotki lub stronę internetową), ustalanie cen, obserwację i sterowanie rynkiem, aż po dobór własnego asortymentu produktów (np. szeroki lub wąski asortyment).

Materiały reklamowe

Mianem materiałów reklamowych określane są środki wyrazu, przy użyciu których zwracasz się do określonej grupy docelowej lub opinii publicznej. Materiały reklamowe są szczególnie ważne dla pozyskiwania nowych klientów.

Do klasycznych materiałów reklamowych należą na przykład:

  • ogłoszenia prasowe, ulotki, plakaty, mailing bezpośredni;
  • reklama online, e-maile, własna strona internetowa, kody QR, media społecznościowe;
  • upominki reklamowe, takie jak długopisy, zapalniczki czy torby z logo Twojej firmy.

Miejsce pracy lub zakład pracy

Stały zakład lub miejsce pracy to oficjalne pomieszczenia firmy, w których wykonuje się pracę. Adres podaje się przy rejestracji działalności gospodarczej lub w Urzędzie Skarbowym jako stałą siedzibę firmy.

Obowiązek mistrzowski

Jeśli jesteś rzemieślnikiem i chcesz rozpocząć własną działalność, musisz najpierw sprawdzić, jakie wymagania należy spełnić, aby móc taką działalność prowadzić. W wielu zawodach istnieje bowiem „obowiązek mistrzowski”. Oznacza to, że własną działalność można prowadzić tylko wtedy, gdy posiada się odpowiedni tytuł mistrzowski.

W przypadku niektórych zawodów wymagających tytułu mistrzowskiego można jednak uzyskać tak zwane uprawnienie do wykonywania zawodu, które pozwala na samodzielną działalność w danym rzemiośle nawet bez świadectwa mistrzowskiego. Warunkiem uzyskania takich uprawnień jest co najmniej sześcioletnie doświadczenie w danym zawodzie (nie licząc okresu nauki) oraz co najmniej 4 lata doświadczenia na stanowisku kierowniczym z odpowiednimi uprawnieniami decyzyjnymi.

O tym, czy Twój zawód należy do zawodów wymagających dyplomu mistrza, można dowiedzieć się z naszego Leksykonu zawodów lub zwrócić się w tym celu do jednego z naszych doradców.

Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy oznacza, że musisz uiszczać podatki na rzecz państwa. Podatki to określona suma pieniędzy, którą należy płacić państwu od swoich obrotów.

Obowiązek spłaty

Jest to zobowiązanie do spłaty pieniędzy, jeśli zaciągnąłeś na przykład pożyczkę lub kredyt.

Ocena ryzyka / analiza ryzyka

Celem analizy ryzyka jest zidentyfikowanie i ocena głównych zagrożeń dla firmy poprzez przeprowadzenie jak najbardziej uporządkowanej procedury. W ramach analizy ryzyka oceniasz ewentualne decyzje pod kątem ich konsekwencji dla przedsiębiorstwa i prawdopodobieństwa wystąpienia tych konsekwencji. Dzięki temu można łatwiej zdecydować, czy należy trzymać się podjętych decyzji czy też nie.

Odsetki od kredytów na zakup środków trwałych

Są to odsetki od kredytu zaciągniętego na sfinansowanie środków trwałych. Środki trwałe to aktywa wykorzystywane w firmie przez dłuższy czas i służące celom firmy. Odsetki od kredytu można odliczyć od podatków jako koszty prowadzenia działalności gospodarczej.

Okres obowiązywania decyzji

W przypadku złożenia wniosku do organu publicznego (np. Urzędu Pośrednictwa Pracy lub Urzędu Pracy) otrzymuje się odpowiedź na piśmie. Jeżeli odpowiedź jest pozytywna, nazywana jest zatwierdzeniem / zezwoleniem, zaś jeśli jest negatywna – odmową lub odrzuceniem. Decyzja obowiązuje jedynie przez określony czas: okres obowiązywania decyzji.

Opinia eksperta

Patrz Ekspertyza dotycząca obrotów i rentowności (Tragfähigkeitsbescheinigung).

Plan/ rachunek płynności finansowej

W planie płynności finansowej odnotowuje się wszystkie oczekiwane przepływy płatności (wpływy i wydatki) firmy w określonym czasie. Plan ten ma pomóc w uzyskaniu ogólnego przeglądu sytuacji i zapewnić wypłacalność przedsiębiorstwa.

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Podatek dochodowy od osób fizycznych to podatek potrącany od dochodów osób fizycznych i uiszczany na rzecz państwa. Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą, Ty lub Twój doradca musicie ustalić wysokość podatku dochodowego i odprowadzać go do Urzędu Skarbowego. Tabela podatku dochodowego od osób fizycznych, która jest przygotowywana na nowo w każdym roku, pokazuje skrótowo wysokość odprowadzanego podatku dochodowego.

Podatek dochodowy od osób prawnych

Podatek dochodowy od osób prawnych jest podatkiem odprowadzanym przez osoby prawne od swojego dochodu. Do osób prawnych zaliczają się spółki kapitałowe (GmbH i UG), zrzeszenia, stowarzyszenia lub fundacje. Podatek dochodowy od osób prawnych jest porównywalny z podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podatek dochodowy od osób prawnych jest obliczany na podstawie dochodu osoby prawnej podlegającego opodatkowaniu i wynosi w Niemczech 15%.

Podatek od działalności gospodarczej

Prowadząc działalność gospodarczą, jest się zobowiązanym do odprowadzania podatku od działalności gospodarczej. Wysokość podatku zależy od miejsca działalności i wysokości zysku. Wysokość podatków może się różnić w zależności od miasta lub powiatu. Jeżeli jednak generujesz niewielkie zyski, możliwe, że nie będziesz musiał(a) odprowadzać podatku od działalności gospodarczej.

Podatek od towarów i usług – VAT

Podatek VAT musi być zawsze uiszczany przy sprzedaży usług lub towarów. Podatek ten jest procentową marżą doliczaną do ceny sprzedaży i jest płacony przez klienta. W większości przypadków podatek od towarów i usług wynosi 19 procent. Wyjątkiem jest na przykład żywność lub zakwaterowanie w hotelu, w których to przypadkach obowiązuje stawka 7 procent oraz usługi lekarzy, fizjoterapeutów lub brokerów ubezpieczeniowych, za które nie trzeba uiszczać podatku VAT. Otrzymany podatek VAT należy odprowadzić do Urzędu Skarbowego.

Jeżeli kupujesz produkty dla swojej firmy, możesz odliczyć zapłacony za nie podatek VAT od podatku odprowadzanego do urzędu Skarbowego. Poniżej przykład: Sprzedajesz drukarkę za 119 euro. Twój klient zapłacił Ci 100 euro za drukarkę i 19 euro podatku VAT. Teraz musisz odprowadzić do Urzędu Skarbowego 19 euro. Jednocześnie kupujesz w hurtowni papier do kopiowania dla swojej firmy. Płacisz za niego 70 euro: z czego 58,82 euro za papier, zaś 11,18 euro to podatek VAT. Możesz odliczyć 11,18 euro od 19 euro należnych dla Urzędu Skarbowego. Pozostaje więc 7,82 euro, które musisz zapłacić Urzędowi Skarbowemu w kolejnym terminie zapłaty podatku VAT.

Pomoc

Pomoc jest dotacją publiczną i może mieć formę np. nisko oprocentowanej pożyczki, dopłaty, poręczenia, gwarancji lub udziału w kapitale zakładowym

Pomysł na działalność / pomysł na otwarcie działalności

Pomysł na działalność to pomysł na otwarcie nowego przedsiębiorstwa i punkt wyjścia dla rozpoczęcia działalności. Jest on podstawą biznesplanu, który (ewentualnie) sporządza się w celu założenia firmy. Aby nowa działalność odniosła sukces, pomysł na działalność nie musi być innowacyjny czy dotychczas niespotykany.

Potrzeba pomocy

Osoby, które nie mogą wcale bądź w wystarczającym stopniu zapewnić sobie utrzymania z własnych środków, potrzebują pomocy. Jednym z warunków otrzymania świadczeń socjalnych (np. zasiłku dla bezrobotnych II) jest potrzeba pomocy. W celu przyznania świadczeń socjalnych należy złożyć wniosek.

Pozwolenia/dopuszczenia

Przy rozpoczynaniu działalności gospodarczej mogą być potrzebne specjalne pozwolenia od organów administracyjnych lub urzędów. Nazywane są one również zezwoleniami lub dopuszczeniami.

Poniżej kilka przykładów:

  • Otwierając restaurację, musisz posiadać świadectwo zdrowia i licencję handlową.
  • Rozpoczynając działalność rzemieślniczą, możesz potrzebować świadectwa mistrzowskiego i licencji handlowej.
  • Jeżeli chcesz otworzyć gabinet lekarski, potrzebujesz pozwolenia od Izby Lekarskiej.

W Internecie na stronach poszczególnych krajów związkowych można znaleźć informacje o tym, jakie pozwolenia są potrzebne do prowadzenia działalności. Informacje te można również uzyskać w izbach przemysłowo-handlowych, izbach rzemieślniczych lub u radców prawnych.

Zapraszamy także do sprawdzenia naszej mapy punktów doradczych i skonsultowania się z doradcą na temat tego, czy do prowadzenia danej działalności potrzebne są określone pozwolenia lub dopuszczenia.

Pożyczka

O pożyczce (nazywanej czasem także kredytem) mówimy, gdy pożyczkodawca, np. bank, udostępnia pożyczkobiorcy, np. firmie, określoną kwotę kapitału na pewien czas. W umowie pożyczki ujęty jest okres, na jaki udzielana jest pożyczka, raty, odsetki, kwota i spłata pożyczki.

Pożyczka na uruchomienie działalności

Na rozpoczęcie działalności potrzebne są pieniądze. Jeżeli nie posiadasz wystarczającej ilości pieniędzy, możesz złożyć w banku wniosek o nisko oprocentowaną pożyczkę. Ze względu na to, że jest ona udzielana przy rozpoczynaniu działalności, nazywa się ją pożyczką na uruchomienie działalności.

Praca najemna

Jesteś pracownikiem najemnym, jeśli masz umowę o pracę z firmą. Firma, w której jesteś zatrudniony(-a), zgłasza Cię do Kasy Chorych oraz zakładu ubezpieczeń i Urzędu Skarbowego w celu odprowadzania podatków i składek na ubezpieczenie społeczne. Składki na ubezpieczenie zdrowotne, podatki i składki na ubezpieczenie społeczne są automatycznie potrącane z wynagrodzenia brutto i nie musisz nic w tym kierunku robić. W porównaniu z wieloma innymi krajami na świecie, prawa pracowników – tzw. pracowników najemnych - podlegają w Niemczech szczególnej ochronie. Ochrona ta jest ważną częścią „społecznej gospodarki rynkowej”, jak nazywa się system gospodarczy w Niemczech. Pracownicy podlegają ochronie przed zwolnieniem z pracy, otrzymują zasiłek chorobowy i istnieje dla nich ustawowy system emerytalny. W umowie o pracę powinien być określony czas, na jaki pracownik najemny został zatrudniony w firmie. Umowa ta może być również zawarta na czas nieokreślony. Nikt jednak nie może udzielić Ci gwarancji długiego i bezpiecznego stosunku pracy. Nawet w Niemczech zależy to od sytuacji gospodarczej, koniunktury i sytuacji międzynarodowej.

Prawo umów

Prawo umów stanowi zbiór wszystkich zasad i ustaw, które należy uwzględnić przy zawieraniu umów.

Prognoza rentowności

W prognozie rentowności porównuje się spodziewane obroty firmy z oczekiwanymi kosztami na następne trzy lata. Powinna ona pomóc w ustaleniu, czy przedsięwzięcie jest opłacalne i czy w razie potrzeby będzie się dało rozpoznać odchylenia od planowanych i docelowych wartości dla zdefiniowanych celów. Prognoza rentowności jest częścią biznesplanu i może pomóc w przekonaniu kredytodawców o rentowności biznesu.

Przedsiębiorstwo indywidualne

Przedsiębiorstwo indywidualne powstaje automatycznie w momencie założenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę lub osobę wykonującą wolny zawód. Jest to najprostsza forma (prawna) przedsiębiorstwa i jest doskonałym wstępem do samodzielnej działalności. Jesteś jednocześnie wspólnikiem, zarządem i własnym szefem. Będąc freelancerem, potrzebujesz jedynie numeru podatkowego z Urzędu Skarbowego. Drobni przedsiębiorcy lub handlowcy prowadzący działalność muszą zarejestrować się w Urzędzie ds. Działalności Gospodarczej (Gewerbeamt). Poza tym handlowcy prowadzący działalność muszą się również zarejestrować w Rejestrze Handlowym. Możesz samodzielnie określić wysokość kapitału założycielskiego. Długi należy jednak spłacać też z majątku prywatnego. Za to zyski należą w 100% do Ciebie.

Przychody operacyjne

Przychody operacyjne to świadczenia pieniężne lub rzeczowe otrzymywane przez przedsiębiorstwo w zamian za wykonane usługi lub sprzedane towary.

Rachunek nadwyżki wpływów nad wydatkami

Rachunek nadwyżki wpływów nad wypadkami (nazywany w skrócie: EÜR) jest dla podatnika uproszczonym sposobem wyliczenia zysków. Są w nim zestawiane przychody i wydatki. Na koniec tego wyliczenia wykazywany jest zysk lub strata. Jest to ważna część rocznego zeznania podatkowego (rocznego sprawozdania finansowego) spółek i musi zostać przesłana do Urzędu Skarbowego.

Rata kapitału

W przypadku większości kredytów spłaca się co miesiąc jednakową kwotę. Określa się ją mianem „raty“. Jedną częścią raty opłacasz swoje długi, czyli „spłacasz” zadłużenie. Druga część raty zawiera odsetki lub opłatę za pożyczenie pieniędzy.

Rejestr handlowy

Każde przedsiębiorstwo handlowe musi zarejestrować się w rejestrze handlowym, z wyjątkiem drobnych przedsiębiorców, spółek cywilnych (GbR) i osób wykonujących wolne zawody. Te jednak mogą zarejestrować się dobrowolnie. Rejestr handlowy jest rejestrem publicznym, który zawiera informacje o siedzibie, handlu, oddziałach, formie prawnej i kapitale spółek. Odpowiedzialne są sądy rejonowe, w których składane są rejestry handlowe i które mogą być bezpłatnie przeglądane przez wszystkie osoby. Poprzez rejestr handlowy można dowiedzieć się o zarejestrowanych spółkach. Jest to szczególnie pomocne w przypadku umów i współpracy z innymi firmami, aby przed podjęciem współpracy dowiedzieć się czegoś o przyszłym partnerze (partnerach). Jednocześnie, powołując się na rejestr handlowy, można przekonać przyszłych partnerów o własnej działalności gospodarczej.

Samozatrudnienie

Samozatrudnienie oznacza, że nie pracujesz na etacie. Osoby samozatrudnione (posiadające własną działalność) pracują niezależnie, na własne ryzyko i dla różnych klientów. Istnieją trzy rodzaje osób samozatrudnionych: osoby pracujące w wolnych zawodach, prowadzące działalność gospodarczą lub nieposiadające stałej siedziby (na terenie Niemiec).

Schufa

SCHUFA to skrót od „Schutzgemeinschaft für allgemeine Kreditsicherung”. SCHUFA to instytucja, której zadaniem jest dostarczanie swoim kontrahentom informacji o wiarygodności kredytowej klientów i w ten sposób chronienie ich przed stratami. Informacje te mogą być skierowane np. do partnerów handlowych, firm, towarzystw ubezpieczeniowych i banków. Jeżeli na przykład ubiegasz się o kredyt w swoim banku, to sprawdzi on wcześniej Twoją zdolność kredytową przy pomocy raportu Schufa. Możesz również sam(a) pozyskiwać informacje o kontrahentach. Informacje te nazywa się również „raportem Schufa“. Jeżeli na przykład nie wywiążesz się ze swoich zobowiązań płatniczych lub zapłacisz faktury z opóźnieniem, Schufa dokona negatywnego wpisu o Twojej firmie.

Ważne: Każda osoba ma prawo do uzyskania dostępu do informacji o swojej firmie z Schufa. Jeżeli są one nieprawidłowe, może wnieść o ich sprostowanie.

Sieć

Pod pojęciem sieci rozumie się kontakty lub interakcje społeczne pomiędzy Tobą a innymi osobami, grupami, organizacjami lub firmami. W szczególności kontakty z innymi osobami prowadzącymi własną działalność gospodarczą mogą być ważne w celu wymiany informacji i uzyskania wskazówek dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej. Istnieją również specjalne sieci dla przedsiębiorców, które mogą być pomocne dzięki doradztwu, informacjom, podnoszeniu kwalifikacji, coachingowi, kontaktom lub wymianie doświadczeń.

Tutaj znajdziesz sieci dla przedsiębiorców w Twojej okolicy: www.gruenderinnenportal.de/bga_ifex/Netzwerke/index.php.

Składki na ubezpieczenie społeczne

Są to składki na ubezpieczenie społeczne uiszczane przez firmę za swoich pracowników. W większości przypadków połowę składek na ubezpieczenie społeczne płaci co miesiąc pracownik, a połowę pracodawca i są one przekazywane do ustawowej Kasy Chorych, w której pracownik jest ubezpieczony. Kasa Chorych przekazuje zaś odpowiednie składki na ubezpieczenie społeczne do pozostałych ustawowych systemów ubezpieczeniowych. Do ustawowych systemów ubezpieczeń należy ubezpieczenie na wypadek bezrobocia, ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie kosztów usług opiekuńczych, ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie wypadkowe. Przeciętna wysokość składek na ubezpieczenie społeczne to 20-21% wynagrodzenia brutto.

Większość osób prowadzących własną działalność musi płacić składki tylko na prywatne lub ustawowe ubezpieczenie zdrowotne. Mogą one także dobrowolnie opłacać składki na pozostałe ubezpieczenia. Od tej reguły są jednak wyjątki: rzemieślnicy muszą np. płacić składki na ubezpieczenie emerytalne, a artyści, publicyści lub muzycy muszą ubezpieczyć się w KSK.

Specjalista

Specjalista to osoba, która ukończyła edukację zawodową z wynikiem pozytywnym. Może ona posiadać na przykład wykształcenie handlowe, rzemieślnicze lub techniczne albo wykształcenie akademickie.

Spółka cywilna

Jeżeli rozpoczynasz działalność z co najmniej jedną dodatkową osobą, powstaje automatycznie spółka cywilna. Do jej założenia nie są wymagane specjalne formalności – wystarczy umowa ustna pomiędzy wspólnikami. Zaleca się jednak zawarcie pisemnej umowy. Do GbR nie trzeba wnosić kapitału zakładowego, jednak wspólnicy odpowiadają za wszystkie zobowiązania spółki majątkiem prywatnym. Jeżeli spółkę rejestruje się jako drobną działalność, roczne obroty nie mogą przekroczyć określonego progu (w roku 2021 było to maksymalnie 22 000 euro). W GbR nie ma również obowiązku prowadzenia księgowości.

Spółka przedsiębiorców o ograniczonej odpowiedzialności (UG)

Spółka przedsiębiorców (UG) jest szczególną formą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH) i należy do spółek kapitałowych. W przeciwieństwie do spółki z o.o., jako założyciel(ka) UG nie potrzebujesz 25 000 euro kapitału założycielskiego, gdyż można ją założyć już od 1 euro. Forma spółki przedsiębiorców nadaje się więc w szczególności dla małych przedsiębiorstw lub usługodawców. Wspólnicy nie odpowiadają za długi firmy swoim prywatnym majątkiem, ale są wyjątki od tej reguły: W przypadku osobistych kredytów lub gwarancji wspólnicy odpowiadają dodatkowo swoim prywatnym majątkiem.

Zysk UG (o ograniczonej odpowiedzialności) nie może być wypłacony w całości: 25% zysków musi być przekazywane na ustawową rezerwę, dopóki nie zostanie osiągnięta minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosząca 25 000 euro. Nie ma jednak na to żadnych limitów czasowych. Jeżeli spółka nie osiąga zysków, nie musi ona nic przekazywać na rezerwę ustawową. Jeżeli spółka podwyższy swój kapitał zakładowy do co najmniej 25 000 euro, ograniczenia przestają obowiązywać. Spółka może zostać przekształcona w zwykłą spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub zachować swoją nazwę jako spółka przedsiębiorców (o ograniczonej odpowiedzialności).

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

GmbH należy do spółek kapitałowych. Jest to odpowiednia forma działalności przede wszystkim dla osób, które nie chcą odpowiadać za długi firmy z majątku prywatnego. Spółkę GmbH można założyć samodzielnie lub wraz z innymi wspólnikami. Do jej założenia konieczne jest wniesienie kapitału w wysokości co najmniej 25 000 euro (kwotę 25 000 euro można wnieść częściowo aportem rzeczowym), połowę tej kwoty należy jednak wpłacić od razu. Każdy wspólnik musi wpłacić co najmniej kwotę w wysokości 100 euro. Przy zakładaniu spółki należy sporządzić umowę spółki poświadczoną notarialnie. GmbH jest osobą prawną i może na przykład zawierać umowy. GmbH musi odprowadzać podatek dochodowy od osób prawnych i podatek od działalności gospodarczej. GmbH jest zobowiązana do prowadzenia ustawowej księgowości (prowadzenie podwójnych zapisów wraz z bilansem rocznym).

Ważne: GmbH musi być zarejestrowana w rejestrze handlowym.

Stany towarów

Stany towarów to zasoby niesprzedanych towarów i produktów w ujęciu wartościowym. Są one rejestrowane na dany moment na podstawie cen zakupu. Ważne jest, aby sprawdzać stany towarów, ponieważ często mają one bezpośredni wpływ na bilans firmy. Zbyt wysokie stany towarów generują koszty związane z przechowywaniem.

Subwencja socjalna na start

Jeżeli pobierasz zasiłek dla bezrobotnych II i chcesz  otworzyć własną działalność gospodarczą, możesz ubiegać się o tzw. Einstiegsgeld (subwencję socjalną na start) we właściwym Urzędzie Pośrednictwa Pracy (Jobcenter). Jest ona zachętą finansową do zaprzestania pobierania pomocy i jest wypłacana w formie dotacji przez okres maksymalnie 24 miesięcy. Ważne jest, aby wniosek o tę subwencję został złożony przed przed rozpoczęciem pracy zarobkowej i aby uzyskać pozytywną opinię ośrodka eksperckiego. Następnie Urząd Pośrednictwa Pracy podejmuje decyzję, czy i w jakiej wysokości zostanie przyznana subwencja socjalna na start. Nie ma uprawnień upoważniających do otrzymywania subwencji.

Subwencja socjalna na start jest tymczasową dotacją, która ma pomóc w przezwyciężeniu potrzeby pomocy. Warunkiem jej otrzymania jest podjęcie pracy zarobkowej podlegającej składkom na ubezpieczenie społeczne lub rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Nie ma uprawnień upoważniających do otrzymywania subwencji. Decyzja o tym, czy subwencja socjalna na start jest konieczna do wejścia na rynek pracy, jest podejmowana przez właściwy Urząd Pośrednictwa Pracy. Subwencja ta może być wypłacana maksymalnie przez 24 miesiące i stanowi dodatek do zasiłku dla bezrobotnych II.

Subwencje

Subwencje to głównie dotacje lub dodatki przeznaczone na określony cel i otrzymywane od instytucji publicznych/organów administracyjnych w celu wspierania działalności.

Swoboda wykonywania działalności gospodarczej

Każda osoba ma prawo do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej, o ile nie narusza to obowiązujących przepisów lub nie podlega ograniczeniom prawnym. Możliwość wolnego prowadzenia działalności związana ze swobodą wykonywania działalności gospodarczej jest zasadniczą cechą gospodarki rynkowej. W Niemczech swoboda wykonywania działalności gospodarczej jest zagwarantowana w art. 12 Ustawy Zasadniczej i szczegółowo uregulowana w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (Gewerbeordnung).

Tajemnica społeczna

W Niemczech Kodeks socjalny składa się z 12 ksiąg. Pierwsza księga Kodeksu socjalnego określa podstawowe zasady społeczne. Jedna z ważnych zasad mówi, że każdy ma prawo do tego, aby jego dane społeczne: imię i nazwisko, data urodzenia, adres, adres pocztowy, adres e-mail, numer ubezpieczenia zdrowotnego, numer telefonu, nie mogły być wykorzystywane lub ujawniane innym podmiotom bez jego zgody. Dlatego mówimy o tajemnicy społecznej. Nawet urzędy, takie jak Urząd Pośrednictwa Pracy, nie mogą tych danych po prostu przekazywać dalej.

Trener

Trener, czyli coach, może Ci pomóc w kwestiach związanych z rozpoczęciem działalności oraz w przygotowaniu do otwarcia własnej firmy, np. poprzez przekazanie informacji zwrotnej na temat Twojego biznesplanu. Coach może również przy rozpoczynaniu działalności i po otwarciu firmy udzielić informacji zwrotnej na temat Twoich działań i możliwych ulepszeń w Twojej firmie.

Ubezpieczenia

Dzięki ubezpieczeniu można otrzymać świadczenia pieniężne w przypadku szkody, choroby lub wypadku. Określoną kwotę wpłaca się na ubezpieczenie, a w przypadku wystąpienia szkody zazwyczaj otrzymuje się środki na pokrycie kosztów szkody.

Ważne: Prowadząc samodzielną działalność gospodarczą, musisz sam(a) zadbać o swoje ubezpieczenia.

Ubezpieczenia działalności gospodarczej

Przedsiębiorcy powinni rozważyć, które ubezpieczenia działalności gospodarczej mają sens w przypadku ich firmy lub przedsiębiorstwa. Celem jest zidentyfikowanie ryzyka specyficznego dla firmy i jego zabezpieczenie przez odpowiednie ubezpieczenia działalności gospodarczej. W ten sposób  zabezpiecza się się możliwe szkody (finansowe), które mogą zostać wyrządzone spółce, na przykład przez inne osoby, w wyniku własnych działań lub nieprzewidzianych zdarzeń. Można na przykład zawrzeć ubezpieczenie od pożaru, w ramach którego wypłaca się pieniądze w razie pożaru w firmie lub ubezpieczenie maszyn, pokrywające koszty awarii maszyn używanych przez firmę.

Ubezpieczenie emerytalne

Ubezpieczenie emerytalne zalicza się, obok ubezpieczenia zdrowotnego, ubezpieczenia kosztów usług opiekuńczych, ubezpieczenia wypadkowego i ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, do ubezpieczeń społecznych. Należą one do ubezpieczeń obowiązkowych. Większość osób prowadzących własną działalność nie  podlega jednak obowiązkowemu ubezpieczeniu. Jeżeli prowadzisz własną działalność gospodarczą i nie podlegasz obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, możesz dobrowolnie opłacać składki na ustawowe ubezpieczenie emerytalne i/lub wykupić prywatne ubezpieczenie emerytalne.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu to:

  • rzemieślnicy i prowadzący działalność chałupniczą;
  • nauczyciele, położne, wychowawcy i pracownicy opieki;
  • artyści i publicyści;
  • osoby prowadzące działalność, mające jednego klienta;
  • piloci morscy i szyprowie przybrzeżni oraz rybacy;
  • niektóre inne osoby prowadzące własną działalność gospodarczą.

Ubezpieczenie na potrzeby dziennego zasiłku chorobowego

Ubezpieczenie na potrzeby dziennego zasiłku chorobowego jest prywatnym ubezpieczeniem od utraty możliwości zarobkowania, które chroni przed utratą dochodów w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby lub wypadku. Ubezpieczenie to jest dobrowolnym ubezpieczeniem dodatkowym, które może zrekompensować lub złagodzić ewentualną utratę dochodów w przypadku niezdolności do pracy poprzez wypłatę dziennego zasiłku chorobowego.

Dla kogo tego rodzaju ubezpieczenie może okazać się ważne? W szczególności osoby wykonujące wolne zawody i prowadzące własną działalność gospodarczą, które posiadają prywatne ubezpieczenie zdrowotne lub są dobrowolnie ubezpieczone w ramach państwowego ubezpieczenia zdrowotnego bez prawa do zasiłku chorobowego, mogą zabezpieczyć swoje utrzymanie dzięki ubezpieczeniu na potrzeby dziennego zasiłku chorobowego. Dzienny zasiłek chorobowy nie jest jednak wypłacany od początku zdarzenia ubezpieczeniowego, lecz dopiero po upływie tzw. „okresu karencji”. Okres ten może zostać skrócony do 4 dni w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą.

Ubezpieczenie od niezdolności do pracy

Jeżeli nie możesz przez dłuższy czas lub na stałe wykonywać swojego zawodu, ubezpieczenie od niezdolności do pracy może zabezpieczyć Cię finansowo.

Przykład: Piekarz nagle dostaje silnej alergii na pył z mąki i nie może już pracować w piekarni. Ubezpieczenie od niezdolności do pracy wypłaca piekarzowi ustaloną w umowie kwotę przez określony czas. Wypłacana kwota i okres wypłacania świadczenia są ustalane indywidualnie.

Ubezpieczenie przedsiębiorstwa od odpowiedzialności cywilnej w ramach prowadzonej działalności

Ubezpieczenie przedsiębiorstwa od odpowiedzialności cywilnej w ramach prowadzonej działalności jest jednym z rodzajów ubezpieczenia działalności gospodarczej i jest zazwyczaj niezbędne dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą oraz firm. Z tego ubezpieczenia można pokryć szkody powstałe w związku z działalnością zawodową własną lub swoich pracowników bądź w związku z produktami, za które ponosisz odpowiedzialność jako przedsiębiorca. Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w ramach prowadzonej działalności chroni przed kosztami, których może się domagać się osoba poszkodowana.

Ubezpieczenie społeczne dla niezależnych artystów

Ubezpieczenie społeczne dla niezależnych artystów (Künstlersozialkasse, KSK) daje niezależnym artystom, publicystom i muzykom dostęp do ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego, ubezpieczenia kosztów usług opiekuńczych i ubezpieczenia emerytalnego. W przeciwieństwie do dobrowolnie ubezpieczonych osób prowadzących działalność gospodarczą, tutaj uiszcza się tylko połowę należnych składek. Druga połowa składek na ubezpieczenie społeczne jest finansowana przez KSK z dotacji rządowych oraz z podatków płaconych przez przedsiębiorstwa, które korzystają z usług artystów i dziennikarzy. Wysokość miesięcznej składki, którą ubezpieczeni wpłacają do KSK, zależy od wysokości ich dochodów.

Ważne: Ubezpieczenie w KSK jest obowiązkowe, czyli prowadząc działalność, trzeba się zarejestrować w KSK.

Ulgi podatkowe

Prawo do zasiłku dla bezrobotnych II wylicza się poprzez porównanie wysokości kosztów utrzymania (standardowe koszty, ewentualnie dodatkowe potrzeby, koszty zakwaterowania i ogrzewania) z dochodami, które należy wziąć pod uwagę. Różnica pomiędzy nimi to właśnie wysokość zasiłku dla bezrobotnych II. Dochód, który należy uwzględnić, oblicza się poprzez odjęcie tzw. odliczeń (ulg podatkowych) od osiągniętego dochodu.

Zaliczają się do nich na przykład:

  • podatki zapłacone od uzyskanego dochodu;
  • obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne;
  • składki na wymagane przepisami ubezpieczenia (np. OC pojazdu, ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej dla określonych grup zawodowych);
  • dotowane składki emerytalne (dodatkowe prywatne ubezpieczenie emerytalne z dopłatami ze strony państwa niemieckiego);
  • kwoty wolne od podatku w pracy zarobkowej.

Umowa społeczna

Umowa społeczna reguluje zadania i obowiązki zarządu i wspólników, określa reprezentację zarządu oraz ustala wypłatę i podział zysków. W przypadku korporacji część treści jest przewidziana przez prawo i musi być potwierdzona przez notariusza. Jeśli potrzebna jest umowa partnerska, najlepiej wcześniej skonsultować się z prawnikiem.

Urząd Skarbowy

Urząd Skarbowy jest lokalnym organem administracji podatkowej odpowiedzialnym głównie za administrowanie, ustalanie wymiaru oraz pobieranie podatków. Urząd Skarbowy opracowuje i sprawdza również zeznania podatkowe składane przez podatników.

Urząd pracy / Federalny Urząd Pracy

Federalny Urząd Pracy (potocznie nazywany również Arbeitsamt lub Agencją Pracy) oprócz pośrednictwa pracy i promocji rynku pracy jest odpowiedzialny m.in. za ustanawianie i wypłatę świadczeń finansowych dla osób bezrobotnych – zasiłku dla bezrobotnych. Osoby bezrobotne mogą tam uzyskać poza tym informacje oraz porady, jeżeli chcą rozpocząć samodzielną działalność gospodarczą. Ponadto, po spełnieniu określonych warunków można otrzymać dotacje do założenia własnej firmy (Gründungszuschuss).

Utworzenie/ założenie przedsiębiorstwa / rozpoczęcie działalności

Utworzenie/ założenie przedsiębiorstwa / rozpoczęcie działalności oznacza stworzenie własnego przedsiębiorstwa lub powołanie do życia własnej firmy. Następnie pracujesz na własny rachunek.

Uznanie w Niemczech

W trakcie procedury uznawania kwalifikacje i doświadczenie zawodowe zdobyte w kraju pochodzenia są sprawdzane w oparciu o dokumenty celem zweryfikowania, czy są one równoważne z odpowiednim zawodem niemieckim, tzw. zawodem referencyjnym. Czasami w grę może wchodzić kilka zawodów referencyjnych. Wówczas można uzyskać poradę, gdzie czekają na pracownika najlepsze perspektywy zawodowe. Procedura uznawania kwalifikacji w najlepszym przypadku kończy się uznaniem pełnej równoważności kwalifikacji. Czasami przyznaje się tylko częściowe uznanie. W takim przypadku przyznanie pełnej równoważności jest możliwe po uzyskaniu kwalifikacji, tzw. wdrożeniu działania dostosowawczego i/lub zdaniu egzaminu. Jeśli zagraniczne kwalifikacje nie mają prawie żadnych punktów stycznych z niemieckim zawodem referencyjnym, nie zostają one uznane. Więcej informacji i dane osób do kontaktu znajdują się na stronie www.anerkennung-in-deutschland.de.

Wniosek o przedłużenie zasiłku

Świadczenia z tytułu SGB II, takie jak zasiłek dla bezrobotnych II, przyznawane są zazwyczaj na okres sześciu miesięcy. Jeżeli po upływie tego czasu nadal potrzebujesz pomocy, musisz złożyć wniosek o dalsze świadczenia. Zostanie ona przyznana, licząc od dnia złożenia wniosku. Dlatego wniosek należy złożyć przed końcem ostatniego okresu wypłaty zasiłku.

Wolne zawody/ własna działalność gospodarcza w wolnym zawodzie

Do wolnych zawodów zalicza się działalność naukowa, artystyczna, pisarska, dydaktyczna lub edukacyjna. Osoby pracujące w wolnym zawodzie oferują zazwyczaj wyłącznie usługi, co odróżnia je od innych osób prowadzących działalność, np. sprzedających bądź wytwarzających produkty. Osoby pracujące w wolnych zawodach zazwyczaj ukończyły studia wyższe lub zdobyły określone wykształcenie. Także w odniesieniu do obowiązków podatkowych istnieją różnice: od działalności w wolnym zawodzie nie trzeba płacić podatku od działalności gospodarczej (Gewerbesteuer). Także zaświadczenie o dochodach przekazywane do Urzędu Skarbowego w ramach rocznego zeznania podatkowego jest prostsze, niż przypadku przedsiębiorców (działalność handlowo-techniczna) – zazwyczaj wystarczy rachunek zysków i strat. O tym, czy dana działalność należy do wolnych zawodów, decyduje właściwy Urząd Skarbowy, w którym rejestruje się również działalność w wolnym zawodzie – w przeciwieństwie do działalności gospodarczej (techniczno-handlowej), którą rejestruje się w Urzędzie ds. Działalności Gospodarczej.

Wsparcie finansowe

Wsparcie, nazywane również finansowaniem, oznacza kapitał udostępniony Ci w formie dotacji, kredytów lub pożyczek. Wsparcie finansowe do otwarcia działalności można otrzymać od państwa, krajów związkowych, miast lub gminy.

Wspólnota potrzeb

Urząd Pośrednictwa Pracy (Jobcenter) zalicza do wspólnoty potrzeb wszystkie osoby, które żyją wspólnie w jednym gospodarstwie domowym (w jednym mieszkaniu) i tworzą wspólnotę gospodarczą. Dochody każdej z tych osób są sumowane i porównywane z wydatkami (potrzebami) na utrzymanie.

Wykroczenie/ postępowanie karne

Jeżeli ktoś zachowuje się w sposób niewłaściwy i narusza prawo, mamy do czynienia z wykroczeniem. W tym przypadku nie trzyma się obowiązujących reguł, porządku i przepisów, lecz narusza ("") je. Jeżeli wykroczenie administracyjne jest poważne lub ma charakter karny, przeprowadza się dochodzenie, czy zostanie nałożona kara, np. grzywna lub kara pozbawienia wolności. Następnie wszczyna się postępowanie karne.

Wzięcie towarów do użytku prywatnego

Wzięcie części majątku firmy do użytku prywatnego to sytuacje, w których bierzesz coś dla siebie z firmy i wykorzystujesz to na potrzeby gospodarstwa domowego.

Rozróżniamy następujące możliwości wzięcia części majątku firmy na cele prywatne:

  • pieniądze, które bierzesz z kasy swojej firmy;
  • towary i produkty, jeśli np. jako właściciel(ka) salonu fryzjerskiego bierzesz produkty pielęgnacyjne na swój użytek;
  • użytkowanie, jeśli np. używasz samochodu służbowego do celów prywatnych;
  • usługi, jeśli, na przykład korzystasz z usług swojego kucharza do przygotowania własnego posiłku.

Zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych / zaległości w podatku dochodowym

Aby obciążenia podatkowe pod koniec roku nie były zbyt wysokie, Urząd Skarbowy pobiera zaliczki, które podatnicy (przedsiębiorcy i osoby wykonujące wolne zawody) muszą przekazywać w ciągu roku w terminach do 10 marca, 10 czerwca, 10 września i 10 grudnia. Zaliczki te muszą być przekazywane tylko wtedy, gdy osiągną wysokość co najmniej 400,00 euro w roku kalendarzowym i co najmniej 100,00 euro w dniu płatności zaliczki. Wysokość zaliczek ustalana jest przez Urząd Skarbowy na podstawie zapłaconego dotychczas podatku dochodowego od osób fizycznych.

Po złożeniu rocznego zeznania podatkowego Urząd Skarbowy wydaje decyzję o wymiarze podatku, w której określona jest wysokość podatku dochodowego do zapłaty. Jeżeli kwota ta będzie wyższa od sumy wszystkich wpłaconych dotychczas zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, należy wpłacić różnicę jako zaległość podatkową.

Zapotrzebowanie na kapitał

Zapotrzebowanie na kapitał to suma środków finansowych, których potrzeba w Twoim przedsięwzięciu do zrealizowania pomysłu. Zapotrzebowanie na kapitał określa się, dodając do siebie koszty inwestycji, założenia i rozpoczęcia działalności. Jeżeli od zapotrzebowania na kapitał odliczymy środki własne (kapitał własny), otrzymamy zapotrzebowanie na kapitał zewnętrzny. 

Zasiłek dla bezrobotnych

Zasiłek dla bezrobotnych (nazywany w Niemczech potocznie Arbeitslosengeld I lub ALG I) jest finansowany z ubezpieczenia na wypadek bezrobocia i wypłacany przez Federalny Urząd Pracy. Zasiłek dla bezrobotnych zależy zazwyczaj od tego, czy i jak długo posiadałeś ubezpieczenie w systemie ubezpieczeń na wypadek bezrobocia. Prawo do zasiłku dla bezrobotnych mają osoby, które:

  • zarejestrowały się jako bezrobotne w urzędzie pracy;
  • były zatrudnione przez co najmniej 12 miesięcy w okresie 30 miesięcy przed zarejestrowaniem się jako osoba bezrobotna oraz
  • mogą pracować w zawodzie, który podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu.

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych i okres jego pobierania zależy od wysokości ostatniego średniego wynagrodzenia, okresu zatrudnienia podlegającego obowiązkowemu ubezpieczeniu oraz od Twojego wieku.

Jeżeli pobierasz zasiłek dla bezrobotnych, możesz poza tym złożyć wniosek o dotacje do założenia własnej firmy (Gründungszuschuss).

Zasiłek dla bezrobotnych II

Zasiłek dla bezrobotnych II (ALG II, potocznie nazywany Hartz IV) jest świadczeniem bezterminowym, służącym zapewnieniu podstawowego utrzymania osobom poszukującym pracy i pracującym, które nie są w stanie pokryć całości lub części kosztów utrzymania z dochodów, majątku bądź innych środków pomocowych (np. zasiłku dla bezrobotnych). W przeciwieństwie do zasiłku dla bezrobotnych ALG II nie jest finansowany z ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, lecz z wpływów z podatków.

Zasiłek dla bezrobotnych II jest wypłacany przez Urząd Pośrednictwa Pracy (Jobcenter) i mogą się o niego ubiegać osoby:

  • które są bezrobotne i nie mają prawa do zasiłku dla bezrobotnych;
  • którym kończy się prawo do zasiłku dla bezrobotnych, lecz nadal potrzebują pomocy;
  • które pracują, lecz ich zarobki nie wystarczają na utrzymanie własne i rodziny, oraz jeśli spełnione są inne warunki, do których należą:
    • wiek co najmniej 15 lat i nieosiągnięcie wieku emerytalnego;
    • zamieszkanie na terenie Niemiec i posiadanie ośrodka interesów życia rodzinnego oraz społecznego w Niemczech;
    • możliwość wykonywania pracy przez co najmniej 3 godziny dziennie;
    • potrzeba pomocy ze strony danej osoby lub członków jej wspólnoty.

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych II zależy od potrzeb w zakresie kosztów utrzymania, mieszkania i ogrzewania. Ważne jest tutaj również, z iloma osobami mieszka się w jednym gospodarstwie domowym. Określane jest ono mianem „wspólnoty potrzeb” (Bedarfsgemeinschaft). Przy jego obliczaniu brane są pod uwagę dochody i majątek członków wspólnoty potrzeb.

Jeżeli pobierasz zasiłek dla bezrobotnych II i chcesz prowadzić własną działalność gospodarczą, możesz ubiegać się o tzw. Einstiegsgeld (subwencję socjalną na start). Nawet jeśli nie zostanie Ci przyznana subwencja socjalna na start, Urząd Pośrednictwa Pracy może pomóc Ci w rozpoczęciu działalności: jeśli np. masz niewiele zamówień i nie zarabiasz jeszcze wystarczająco dużo, możesz otrzymać resztę środków na utrzymanie, czynsz i ubezpieczenie zdrowotne z Urzędu Pośrednictwa Pracy (Jobcenter). Ponadto w niektórych urzędach pośrednictwa pracy można ubiegać się o dotacje lub pożyczkę na mniejsze inwestycje bądź drogie przedmioty do kwoty maksymalnej wynoszącej 5000 euro.

Zawody medyczne

Zawody medyczne to zawody, które są związane z leczeniem chorób oraz inwalidztwa. Niektóre zawody medyczne wymagają wykształcenia zawodowego, jak na przykład pielęgniarz/pielęgniarka. Istnieją także zawody medyczne wymagające wykształcenia akademickiego, jak na przykład lekarz/lekarka, psychoterapeuta/psychoterapeutka lub farmaceuta/farmaceutka.

Zawody regulowane / Zawody nieregulowane

W przypadku zawodów regulowanych przepisy określają, jakie kwalifikacje są potrzebne do wykonywania danego zawodu. Należy wykazać posiadanie odpowiednich kwalifikacji, np. poprzez zdanie egzaminu. Przykładem zawodów regulowanych jest wiele zawodów medycznych lub zawód nauczyciela w szkole państwowej. Jeżeli posiadasz kwalifikacje zagraniczne, które są podstawą dla planowanej przez Ciebie działalności, musisz wiedzieć: Zawody regulowane mogą być wykonywane w Niemczech tylko w przypadku, jeżeli zagraniczne kwalifikacje są równoważne z odpowiednim zawodem niemieckim. Poza tym muszą one zostać oficjalnie uznane. Oznacza to, że należy złożyć wniosek do właściwego organu o uznanie Twoich zagranicznych kwalifikacji. Odpowiednie informacje znajdziesz na stronie www.anerkennung-in-deutschland.de.

Zobowiązanie z tytułu podatku VAT

Każdy, kto chce prowadzić własną działalność gospodarczą lub wykonywać wolny zawód, musi zgłosić ten fakt w Urzędzie Skarbowym. W tym celu należy dokonać rejestracji podatkowej, podczas której nadawany jest również nowy numer podatkowy, który będzie później wykazywany na wystawianych fakturach. W ramach rejestracji podatkowej osoba prowadząca działalność gospodarczą musi zadeklarować wysokość oczekiwanych dochodów w roku założenia firmy oraz w roku następnym. Są one istotne dla określenia wysokości zobowiązania z tytułu podatku VAT. Jeśli dochód w pierwszym roku działalności nie przekroczył limitu 22 000 euro, a w bieżącym roku nie przekroczy 50 000 euro, można ubiegać się o skorzystanie z regulacji dla drobnych przedsiębiorców. Jeżeli ta regulacja nas dotyczy, nie musimy doliczać do faktury podatku VAT. Jeżeli jednak w pierwszym roku działalności dochód przekroczy próg 22 000 euro, faktury muszą być wystawiane z doliczeniem podatku VAT.