Twoja droga do Niemiec
Procedura wizowa i wjazdowa
Chcesz przyjechać do Niemiec w celu rozpoczęcia samodzielnej działalności gospodarczej i posiadasz kwalifikacje zawodowe lub wyższe wykształcenie? Jeśli jesteś obywatelem „kraju trzeciego", czyli państwa, które nie należy do Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, z reguły potrzebujesz wizy, która pozwoli Ci na wjazd. Wyjątek stanowią niektóre kraje - ich lista znajduje się tutaj. Wniosek o wizę musisz złożyć w niemieckim przedstawicielstwie w swoim kraju, tzn. w ambasadzie lub konsulacie. Już w tym wniosku należy szczegółowo opisać swój pomysł na działalność oraz sposób, w jaki zamierzasz go wdrożyć w życie w Niemczech. Wszystkie niezbędne informacje znajdują się na tej stronie. Po otrzymaniu wizy i przyjeździe do Niemiec należy w ciągu 90 dni udać się do Urzędu do spraw Cudzoziemców w miejscu zamieszkania. Tam składa się wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt. Uprawnia on do zamieszkania w Niemczech przez określony czas i do założenia działalności gospodarczej.
Droga do Niemiec
Chciałbyś podjąć samodzielną działalność gospodarczą w Niemczech? Wtedy można ubiegać się o wizę dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą. W przypadku niektórych zawodów potrzebne są konkretne kwalifikacje i uzyskanie określonych pozwoleń. Istnieją jednak różne rodzaje działalności gospodarczej w Niemczech i w ich przypadku konieczne są różne dokumenty pobytowe oraz spełnienie różnych wymagań. Przed złożeniem wniosku musisz również zdecydować, gdzie chcesz zamieszkać w Niemczech. Najważniejszą sprawą jest jednak dobre opisanie swojego pomysłu na biznes i wykazanie, że będziesz się mógł/mogła utrzymać z własnej działalności. Dlatego przed wyjazdem do jednej z niemieckich placówek za granicą sprawdź dokładnie, czy przepracowałeś poniższe kroki.
Krok 1: umów się na spotkanie w ambasadzie lub konsulacie Niemiec.
Wniosek o wizę należy złożyć w ambasadzie lub konsulacie Niemiec i tam osobiście przekazać wszystkie niezbędne formularze i dokumenty. W większości krajów można zarezerwować termin spotkania online lub telefonicznie. Niektóre ambasady umawiają takie spotkanie bardzo szybko, ale w innych może to potrwać kilka tygodni lub nawet miesięcy. Przed spotkaniem należy jednak zawsze sprawdzić, czy spełniasz wszystkie wymagania dotyczące planowanej działalności gospodarczej oraz czy zostały zebrane wszystkie niezbędne formularze i dokumenty do wniosku o wizę. Zajrzyj na naszą stronę Formularze, dokumenty i inne zapisy, gdzie przygotowaliśmy dla Ciebie listę kontrolną. Na stronie Make it in Germany można znaleźć niemieckie przedstawicielstwo za granicą w swoim kraju.
Krok 2: sprawdź, czy zamierzasz rozpocząć działalność w zawodzie techniczno-handlowym czy w wolnym zawodzie.
W Niemczech istnieją dwa rodzaje samozatrudnienia: działalność gospodarcza techniczno-handlowa oraz praca wolna zawodzie. W związku z tym istnieją również dwa różne tytuły pobytowe: § 21 ust. 1 ustawy o pobycie (AufenthG) dla działalności gospodarczej techniczno-handlowej i § 21 ust. 5 ustawy o pobycie (AufenthG) dla wolnych zawodów. Przed spotkaniem musisz wiedzieć, jaki rodzaj samozatrudnienia chcesz prowadzić. Przy składaniu wniosku o wizę należy już w rubryce „Cel pobytu w Republice Federalnej Niemiec” podać, czy chcesz założyć działalność gospodarczą, czy też wykonywać wolny zawód. Należy więc odpowiednio wcześnie poinformować się o tym, gdyż w zależności od rodzaju samozatrudnienia obowiązują różne wymagania. W naszym słowniku zawodów zebraliśmy najważniejsze informacje. W dalszej części tej strony wymieniliśmy niezbędne wymagania, które musisz spełnić, aby otrzymać wizę i zezwolenie na pobyt.
Krok 3: sprawdź, czy musisz posiadać konkretne kwalifikacje.
W niektórych zawodach wymagane są konkretne kwalifikacje zawodowe, np. wykształcenie w zawodzie lub ukończenie studiów bądź kształcenia w zawodzie mistrza rzemieślniczego. Jeżeli wymaganie to dotyczy również planowanej przez Ciebie działalności, konieczne jest uznanie uzyskanych uprzednio kwalifikacji. W naszym słowniku zawodów znajdziesz informacje, w jakich zawodach wymagane są określone kwalifikacje. Jeżeli Twoje kwalifikacje muszą zostać uznane, szczegółowe informacje na temat procedury uznawania kwalifikacji znajdziesz na stronie internetowej Uznawanie w Niemczech.
Krok 4: zdecyduj, w którym miejscu w Niemczech chcesz mieszkać
Przy składaniu wniosku o wizę należy podać miejsce zamieszkania w Niemczech oraz miejsce, w którym zostanie zarejestrowana działalność gospodarcza. Niemiecka ambasada lub konsulat nie będą bowiem sprawdzać biznesplanu, lecz przekażą go jedynie do Urzędu do spraw Cudzoziemców w przyszłym miejscu zamieszkania. Urząd do spraw Cudzoziemców właściwy dla miejsca planowanego pobytu sprawdzi biznesplan, a następnie zatwierdzi wniosek o wizę. Dlatego należy dobrze przemyśleć, gdzie chce się mieszkać i zdobyć informacje o różnych regionach i gospodarce Niemiec.
Krok 5: napisz biznesplan.
Kluczowym elementem Twojego wniosku jest biznesplan. Biznesplan jest obowiązkowym elementem wniosku, a jednocześnie podstawą do podjęcia decyzji przez Urząd do spraw Cudzoziemców. W swoim biznesplanie musisz odpowiedzieć na następujące pytania: dlaczego chcesz rozpocząć własną działalność gospodarczą? Co chcesz robić? Jakie umiejętności i kwalifikacje posiadasz? Dlaczego Twój pomysł jest dobry? Kto będzie się zaliczał do grona Twoich klientów? W jaki sposób chcesz dotrzeć do swoich klientów? Dlaczego klienci mają zwrócić się właśnie do Ciebie? W jaki sposób chcesz finansować swoją działalność? Jakie środki finansowe wniesiesz do firmy? Jakie zyski zamierzasz generować? Na naszej stronie Plan biznesowy znajdziesz wielojęzyczne zeszyty ćwiczeń, które pomogą Ci przygotować Twój osobisty biznesplan oraz więcej informacji. Jeżeli masz dodatkowe pytania lub potrzebujesz pomocy, zapraszamy do kontaktu mailowego.
Krok 6: przed wizytą sprawdź, czy masz wszystkie niezbędne dokumenty do wniosku wizowego.
Do złożenia wniosku o wizę oprócz formularza wniosku i biznesplanu potrzebne są dodatkowe dokumenty. Przed spotkaniem w ambasadzie lub konsulacie należy sprawdzić, czy masz wszystkie niezbędne dokumenty, gdyż w przeciwnym razie trzeba będzie dostarczyć brakujące dokumenty, co opóźni rozpatrzenie wniosku. Dokumenty niezbędne do złożenia wniosku można zazwyczaj znaleźć na stronach internetowych Ambasady Niemiec w Twoim kraju. Na naszej stronie Formularze, dokumenty i inne zapisy opracowaliśmy listę kontrolną dokumentów do wniosku wizowego. Ponadto należy uiścić opłatę za wniosek wizowy w wysokości 75 euro (od 2021 r.) w odpowiedniej niemieckiej misji za granicą. Opłatę można uiścić w lokalnej walucie.
Twój wniosek o wizę został odrzucony – co możesz zrobić?
Jeśli niemiecka ambasada lub konsulat odrzuciły Twój wniosek, powinieneś najpierw zapytać o przyczyny odrzucenia. Często są to powody formalne (np. brak dokumentów), które trzeba złożyć później. Jeśli powody są merytoryczne, prawdopodobnie będziesz musiał przerobić i poprawić swój biznesplan. Po uzupełnieniu i poprawieniu dokumentów można ponownie ubiegać się o wizę. Uzyskaj wsparcie – napisz do nas maila! Uwaga: w ciągu miesiąca od odrzucenia wniosku możesz złożyć odwołanie i poprosić o ponowne rozpatrzenie sprawy. Zalecalibyśmy jednak pierwszy sposób postępowania.
Krok 7: Twój wniosek o wizę został zatwierdzony.
Otrzymałeś z niemieckiej ambasady lub konsulatu informację, że Twój wniosek wizowy został rozpatrzony pozytywnie i możesz wjechać do Niemiec. Teraz należy dokładnie przemyśleć, jakie dokumenty są potrzebne do przyjazdu do Niemiec. Ważne są przede wszystkim dokumenty osobiste, jak np. akt urodzenia, świadectwa szkolne, świadectwa ukończenia studiów lub uzyskania kwalifikacji zawodowych, ew. prawo jazdy czy akt ślubu. Szczególnie ważne jest również posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego. Dowód ubezpieczenia zdrowotnego będzie wymagany przez niemiecką ambasadę lub konsulat najpóźniej w momencie odbioru wizy.
Najważniejsze wymagania dotyczące uzyskania wizy i zezwolenia na pobyt
Jeżeli chcesz wyjechać do Niemiec w celu podjęcia samodzielnej działalności gospodarczej, musisz spełnić kilka ważnych warunków. Musisz również napisać biznesplan i wykazać, że spełniasz następujące wymagania:
- swoją działalność możesz finansować z własnego kapitału lub poprzez promesę pożyczki bądź kredytu.
- Prowadzenie własnej działalności gospodarczej wystarcza na pokrycie kosztów utrzymania w Niemczech.
Jeśli masz więcej niż 45 lat, musisz dodatkowo udowodnić, że posiadasz majątek w wysokości co najmniej 195.000 EURO na zabezpieczenie na starość. Nie dotyczy to osób z następujących krajów: Dominikana, Indonezja, Iran, Japonia, Filipiny, Sri Lanka, Turcja i USA.
W przypadku zakładania działalności handlowej obowiązują następujące dodatkowe wymagania:
- Twoja działalność gospodarcza jest zgodna z interesem gospodarczym regionu, w którym chcesz ją prowadzić;
- Twoja działalność gospodarcza będzie miała pozytywny wpływ na gospodarkę.
Przyjazd do Niemiec – co dalej?
Aby rozpocząć samodzielną działalność gospodarczą w Niemczech, powinieneś teraz rozważyć następujące kroki.
Po wjeździe do Niemiec należy w ciągu 90 dni (okres ważności wizy) złożyć w urzędzie ds. cudzoziemców właściwym dla przyszłego miejsca zamieszkania wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt zgodnie z § 21 ustawy o pobycie (AufenthG) „Samozatrudnienie”. W przypadku handlu należy ubiegać się o § 21 ust. 1 ustawy o pobycie (AufenthG), a w przypadku wolnego zawodu § 21 ust. 5 ustawy o pobycie (AufenthG). Należy zaopatrzyć się we wszystkie niezbędne formularze, dokumenty i inne zapisy wymagane oprócz formularza zgłoszeniowego. Dokumenty są zazwyczaj identyczne z tymi, które złożyłeś podczas ubiegania się o wizę. Jeśli nie wprowadziłeś żadnych zmian, np. w biznesplanie i planie finansowym, nie musisz przygotowywać ich ponownie.
Ważne:
- Musisz udowodnić, że masz mieszkanie, np. poprzez umowę najmu. Musisz również udowodnić miesięczne koszty wynajmu lub miesięczne koszty za (własne) mieszkanie lub (własny) dom, w którym mieszkasz.
- Musisz udowodnić, że Twoje główne miejsce zamieszkania znajduje się w Niemczech.
- Urzędy ds. cudzoziemców mogą mieć własne wymagania; na przykład, że potrzebny jest akt notarialny o założeniu spółki i ewentualnie umowa wspólników lub odpis z rejestru handlowego albo zgłoszenie do rejestru handlowego. Dlatego zapytaj w swoim urzędzie do spraw cudzoziemców, jakie dokumenty są wymagane.
- Obywatele Australii, Izraela, Japonii, Kanady, Nowej Zelandii, Republiki Korei, USA, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy mogą wjechać do Niemiec bez wizy (§ 41 ust. 1 zd. 1 oraz 2 rozporządzenia o pobycie - AufenthV), muszą przy składaniu wniosku o zezwolenie na pobyt we właściwym urzędzie ds. cudzoziemców przedłożyć wszystkie niezbędne dokumenty, w tym plan biznesowy i finansowy.
Wskazówka: Wymagane dokumenty zebraliśmy na naszej stronie Formularze, dokumenty i inne zapisy.
Przy składaniu wniosku o pozwolenie na pobyt należy udowodnić, że posiada się wystarczające ubezpieczenie zdrowotne dla siebie i swojej rodziny, jeśli wjechało się do Niemiec z rodziną. W Niemczech można mieć „ustawowe ubezpieczenie zdrowotne" i „prywatne ubezpieczenie zdrowotne". Jeśli jednak wjechałeś z wizą, możesz mieć tylko „prywatne" ubezpieczenie zdrowotne. Ustawowe ubezpieczenie zdrowotne można zawrzeć tylko wtedy, gdy jest się już ubezpieczonym w Niemczech od dwunastu miesięcy. Dowiedz się wcześnie, w której kasie chorych będziesz ubezpieczony prywatnie i koniecznie skorzystaj z porady. Informacje na temat ubezpieczenia zdrowotnego można również znaleźć na stronie internetowej kas chorych.
W przypadku wykonywania wolnego zawodu oraz w przypadku wielu zawodów w rzemiośle należy przedstawić dowód kwalifikacji zawodowych. Do tego potrzebna jest procedura uznawania i w większości przypadków środek kwalifikacyjny, aby studia lub kwalifikacje zawodowe zostały uznane za równoważne. Jeszcze przed przyjazdem do Niemiec należy sprawdzić, czy konieczne jest uznanie samodzielnej działalności gospodarczej. W naszym słowniku zawodowym można sprawdzić, czy wymagana jest procedura uznania. Jeśli potrzebujesz uznania zawodowego, ale jeszcze nie rozpocząłeś procedury, powinieneś już teraz skontaktować się z poradnią. Pomogą Ci dalej, a także będą wspierać Cię w poszukiwaniu kwalifikacji.
Zebrałeś wszystkie niezbędne dokumenty, następnie możesz złożyć wniosek o wydanie § 21 ustawy o pobycie (AufenthG) Urzędzie Rejestracji Cudzoziemców. Za zgłoszenie pobierane są opłaty w wysokości do 100 euro (§ 45 rozporządzenia o pobycie - AufenthV).
Zezwolenie na pobyt można uzyskać na okres maksymalnie trzech lat.
Jeśli Twoje samozatrudnienie należy do „wolnych zawodów”, to musisz zarejestrować swoje samozatrudnienie w urzędzie skarbowym. Jeśli Twoje samozatrudnienie należy do „branży”, wówczas musisz zarejestrować swoje samozatrudnienie w Biurze Licencji Handlowych. Na naszej stronie Formularze, dokumenty i inne zapisy wymieniliśmy to, na co należy zwrócić uwagę rejestrując samozatrudnienie. O tym, gdzie w Twoim regionie znajduje się właściwy urząd, możesz dowiedzieć się na stronie Gründerplattform.
Wyłączenie dla niektórych nauczycieli akademickich
Jeśli posiadasz uznane niemieckie wykształcenie wyższe lub wykształcenie wyższe porównywalne z niemieckim wykształceniem wyższym, możesz złożyć w ambasadzie Niemiec wniosek o sześciomiesięczny pobyt w Niemczech zgodnie z § 20 ust. 2 ustawy o pobycie (AufenthG). W ciągu tych sześciu miesięcy możesz zaplanować i przygotować swoją samozatrudnienie. W tym czasie należy jednak zapewnić sobie środki do życia. Wadą jest brak możliwości przedłużenia pobytu przygotowawczego i brak możliwości wykonywania w tym czasie pracy zarobkowej. Dopuszczalne jest jedynie zatrudnienie na próbę w wymiarze do 10 godzin tygodniowo, jeśli pozwalają na to kwalifikacje. Przed upływem sześciu miesięcy należy złożyć w Urzędzie Rejestracji Cudzoziemców wniosek o wydanie § 21 ust. 1 ustawy o pobycie (AufenthG) w celu prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej lub § 21 ust. 5 ustawy o pobycie (AufenthG) w celu prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Wówczas musisz spełnić te same wymagania dotyczące ubiegania się o zezwolenie na pobyt, co w przypadku ubiegania się o wizę, a organ do spraw cudzoziemców może odrzucić Twój wniosek.
